تاریخ مطبوعات و ادبیات ایران

کتاب تاریخ مطبوعات و ادبیات ایران نوشته ادوارد براون

سه جلد در يك مجلد اين كتاب جلد پنجم از "تاريخ كبير ادبي ايران" تاليف ادوارد براون (1926-1862 م) است، كه مكمل و متمم اين اثر جاودان محسوب مي‌شود. زيرا قسمت چهارم تاريخ مزبور با بحث بسيار مختصري در آثار منثور عصر جديد پايان مي‌يابد و بخش ادبيات منظوم و مطبوعات نوين ايران به مجلدي مخصوص و مستقل، يعني كتاب حاضر موكول گرديد. بخش اول كتاب حاضر به معرفي شعرا و ادباي عصر مشروطه و بررسي آثار آن‌ها اختصاص دارد. اشعار و آثاري كه در اين بخش مندرج است، به مانند شاهنامه‌‌ي فردوسي، نداي عظمت و استقلال يك ملت بزرگ و زنده و يك قوم كهنسال و متمدن است كه از حلقوم گويندگان عصر جديد در جهان طنين انداخته است. دومين بخش كتاب، روزشمار وقايع انقلاب مشروطه‌ي ايران است. به گفته‌ي ايشان، اين بخش متممي بر كتاب ديگرش يعني "تاريخ انقلاب ايران" محسوب مي‌شود كه ناقص و ناتمام مانده بود. با مطالعه‌ي اين بخش مختصر، تمام حوادث داخلي و بين‌المللي نهضت مشروطيت از مقابل ديدگان مخاطبين مي‌گذرد. در اين بخش تحولات تاريخي آن عصر از (1324) 1284 هـ . ش تا سال (1331) 1291 هـ . ش آمده است. سومين بخش كتاب، كه هسته‌ي اساسي آن نيز به شمار مي‌رود، تاريخ مطبوعات ايران است. در اين بخش مطبوعات ايران، يعني شب‌نامه‌ها و روزنامه‌ها و مجلات هفتگي و ماهيانه با روشي انتقادي بحث شده و خصوصيات اجتماعي و ارزش علمي، ادبي و تاريخي آن‌ها بررسي شده است. به علاوه تصاوير گران‌بهاي بسياري از اسناد و كاريكاتورهاي جالب مطبوعات جمع‌آوري و الحاق گرديده است.‌‌