کتاب تهران در آئینه زمان نوشته محمود طلوعی
كتاب به تاريخ تهران و وقايعي كه طي پانصد سال در اين شهر رخ داده است ميپردازد ...روزنامه منچستر گاردين مينويسد با روي كارآمدن دولت رزمآرا اجراي اصلاحات اساسي درايران محتمل بنظر ميرسد راديوي لندن (ديشب) روزنامه منچستر گاردين ارگان حزب ليبرال انگليس سرمقاله خودرا بتأخير جنگ كره درممالك عربي وبعضي كشورهاي ديگرخاورميانه اختصاصا داده و روش و سياست هريك از اين دولت ه ارادرباره وقايع كره تشريح ميكند منچستر گاريدن پس ازاظهار تأسف ازرويه مصر روش هريك ازدولتهاي عراق وهاشمي اردن واسرائيل راشرح ميدهد وسپس به ايران ميپردازد واظهارميدارد كه با تعيين آقاي رزمآرا بنخست وزيري اصلاحات اساسي درايران محتمل بنظر ميرسد زيرا دولت رزمآرا كه موردحملات شديد راديوي شوروي است برنامه وسيعي براي اصلاح اموركشور تنظيم كردهاست اگر مردم ازدولت ايشان پشتيباني كنند ميتوانن ددربرابر هرگونه تهديد شوروي مقاومت نمايند. راجع به اين ماده اول ممكن است اينطور گفته شود كه ازپيشنهاد ماده اول آييننامه دولت عمل باحتياط كردهاست در صورتي كه دولت سرود يادمستان دا دهاست درقرارداد تحت اللحمايه ايران كه وثوق الدوله آنراامضا نموده استقلال ايران درماده اول آن تأمين شدهاست وماده اول آن ازاينقرار است دولت انگلستان با قطعيت هرچه تمامترتعهداتي كه مكرر درسابق براي احترام مطلق استقلال وتماميت ايران نمودهاست تكرار مينمايد كه اگردولت ايران ميخواستند استقلال داشته باشد آن قرارداد را نميبستند واين ماده اول قراردادي كه ميآيد قشون ايران راماليه ايران راتحت يك دولت بيگانه ميگذارد واستقلال ايران راازبين ميبرد اين دولت كه استقلالي ندارد پس اين ماده اول فقط براي فريب دادن مردماني بود كه خوش باور بودند مرحوم مدرس رحمت الله عليه ميگفت اگر ميخواستند دولت مستقلي باشيم چراهمچو قراردادي ميبستند حالااگر ميخواستند كه انجمنهاي ايالتي اين مواد ده گانه راانجام ندهند چرادراين آييننامه چنين موادي راذكر كرده لازم نبود ذكربكنند تااينكه اين موارد رالغو بكنند درسايرمواد آييننامه هم نظراتي دارم كه چون دراصل آن مخالفم لازم نيست اظهاري وتهيه كنندگان ماده واحده آييننامه نظريات خود را تمام نگفتهاند براي اينكه وقتي دركميسيون مطرح شود بدستور آنها كسي پيشنهاداتي بدهد آن نظريات درآن آييننامه گنجانده شود اكنون بسته به اين است كه شما ماده واحده دولت راتصويب كنيد واختيار باشخاص معلوم الحالي بدهيد كه آئيننامه را هم آنها تصويب كنند وخط وحوري روي استقلال ايران بكشند يا اينكه همان قانونيرا كه وكلاي دوره اول تقنينيه وآن نمايندگان حقيقي ملت كه بدون هيچ نظرواعمال نفوذ خارجي درنفع اين مملكت تصويب گرديده اجراشود وشما هم بوظيفه خود عمل كنيد وهرگونه اصلاحاتيرا كه برطبق قانون اساسي درآن لازم بدانيد بنمائيد من باز آنچه را كه در نفع اين مملكت و دولي است كه با ما لاف دوستي ميزنند ناچارم عرض كنم...