روابط ایران و فرانسه

کتاب روابط ایران و فرانسه نوشته ولی صفری حصاری

از رويداد اروميه تا پايان حكومت رضا شاه در حقیقت با ورود به قرن 19 سیاست‌های جهانی دچار تغییر و تحولات فوق‌العاده‌ای شد به گونه‌ای كه دول اروپایی می‌كوشیدند جای پای خود را درشرق حفظ کرده و ضمن برداشتن گام‌های محكم‌تر برای پا بر جایی خود، نفوذ قدرت‌های دیگر را كاهش دهند. در این اثر کلیه جوانب روابط ایران و فرانسه بویژه تا پایان حکومت پهلوی اول مورد مطالعه و بر رسی قرار گرفته است. در بخش یکم کتاب به زمینه های تاریخی روابط ایران و فرانسه پرداخته شده است. در این بخش که یک دوره طولانی از 1501 تا 1914 را در بر می گیرد به چگونگی گسترش نفوذ غرب در ایران از یک سو، و به چگونگی آشنایی ایرانیان با فرهنگ غربی یا به عبارت بهتر با فرهنگ فرانسوی بویژ ار آغاز قرن نوزدهم تا آغاز جنگ جهانی اول از سوی دیگر، توجه شده است. در بخش دوم فراز و نشیبهای دیپلما تیک بین دو کشور از جمله رویداد ارومیه ( که با دقت بیشتری مورد پژوهش قرار گرفته است )، تنش دیپلماتیک بین دو کشور هنگام سقوط و انقراض سسله قاجار، کارزار مطبوعات فرانسه علیه حکومت ایران که منجر به قطع روابط دیپلماتیک بین دو کشور گردید و...مورد تحقیق و بررسی قرار گرفته است. در بخش سوم، روابط اقتصادی بین دو کشور موضوع تحقیق ماست. حضور فرانسویان در رقابت برای کسب امتیاز نفت شمال ایران از نظر دور نمانده است ومشکلاتی که مانع توسعه روابط بازرگانی از جمله موانع گمرکی، موانع و مشکلات راه های تجاری، محدویت وسایل حمل و نقل و ... مورد تحقیق قرار گرفته است. در بخش چهام که به روابط فرهنگی بین دو کشور اختصاص دارد، تاثیر فرهنگ فرانسه و فرانسویان در مدرنیزاسیون ایران مورد ارزیابی قرار گرفته است. خواهیم دید مدارس فرانسوی چگونه در ایران گسترش یافتند چگونه فرانسویان در ایجاد و توسعه آموزش ابتدایی و عالی در ایران مشارکت کردند. مدرسه نظامی، دانشگاه جنگ، دانشگاه تهران، دانشکده حقوق، مدرسه مامایی و مدرسه دامپزشکی و ... از جمله نهادهایی بودند که با مشارکت فرانسویان در ایران ایجاد شدند. همینطور خواهیم دید چگونه حضور و نفوذ فرانسویان در ایران بواسطه توسعه مدارس ایرانی، ملی گرایی ایرانی، حضور ورقابت قدرتهای دیگر بویژه آمریکایی محدود خواهد شد. و در بخش پنجم و پایانی کتاب سیاست خارجی فرانسه در ایران را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده ایم.