تاریخ مغول پژوهش عباس اقبال آشتیانی است که مشتمل بر تاریخ ایران از ابتدای حمله چنگیزخان (اوایل قرن هفتم ) تا تأسیس دولت تیموری (نیمه دوم قرن نهم) و ظاهرا جلد نخست تاریخی است که بنا بوده مؤلف از استیلای مغول تا اعلان مشروطیت بنویسد
حملهٔ مغول به ایران به دو حملهٔ مغول که به تشکیل حکومت ایلخانان مغول در ایران انجامید، اشاره دارد. در نخستین حمله که در سپتامبر سال ۱۲۱۹ میلادی (پائیز ۶۱۶ ه ق) آغاز شد مغولان به سلطنت خوارزمشاهیان بر ایران پایان دادند و ایران را به ویرانی کشاندند اما در دومین حمله که در سال ۱۲۵۴ میلادی (۶۵۴ ه ق) با هجوم هولاکوخان به ایران آغاز شد، حاکمان مغول کوشیدند تا به جای ویرانی و قتل‌عام مردم بر آنان حکومت کنند. آغاز حملهٔ مغول در ارتباط با واقعهٔ قتل ۴۵۰ بازرگان مسلمان مغولی در شهر اترار بود. سلطان محمد خوارزمشاه در سال ۶۱۶ ه ق با سپاهی ۴۰۰٬۰۰۰ نفری به مبارزه با مغول آمد ولی از جوجی پسر چنگیز شکست خورد و از آن پس تصمیم گرفت که از مواجهه با لشکر مغول خودداری کند چون تصور می‌کرد که مغولان بعد از اینکه مقداری غنیمت به دست آوردند به کشور خود مراجعت می‌کنند. فرار سلطان محمد باعث شد که چنگیز بدون اینکه بیمی از روبرو شدن با یک سپاه بزرگ را داشته باشد با فراغ خاطر مهیای حمله به شهرهای خوارزمشاهی شود. چنگیز جهت دستگیری او دو نفر از بزرگان لشکر خود به نام‌های جبه نویان و سبتای بهادر را به تعقیب سلطان محمد فرستاد. سال بعد سلطان محمد در بستر مرگ، جلال‌الدین خوارزمشاه را به جانشینی خویش برگزید و او بیش از ۱۰ سال بعد از مرگ پدر در برابر سپاهیان مغول ایستادگی نمود و با هم دستی تیمور ملک چندین ضربهٔ شدید به قشون مغول وارد آورد. در جریان حمله مغول بسیاری از شهرهای خوارزمشاهی مانند سمرقند، مرو، بامیان، نیشابور، هرات و پایتخت این سلسله گرگانج بکلی ویران شده و مردم آن قتل عام شدند. خط سیر تخریب و ویرانی فقط منحصر به شمال و شمال شرقی ایران نبود، در مرکز و غرب ایران نیز شهرهای ری، قزوین، همدان و مراغه و برخی از شهرهای آذربایجان به کلی ویران شدند. چهل سال پس از شکست و فرار سلطان محمد خوارزمشاه، به سال ۶۵۴ ه ق سپاهیان مغول به رهبری هلاکوخان دوباره به ایران آمدند. هلاکوخان در موج دوم حملهٔ مغول تسخیر قلعه‌های اسماعیلیه را اولین هدف خود می‌شناخت. رکن‌الدین خورشاه آخرین خداوند الموت در تسخیر این قلعه‌ها به هلاکو کمک‌هایی نیز کرد اما سرانجام در دنبال تسخیر این قلعه‌ها، خود او نیز به هلاکت رسید بدین ترتیب دولت خداوندان الموت به پایان رسید. دفاع مردم در حملهٔ نخست مغولان در شهرهای اترار و خجند و هرات همچنین مقاومت اهالی خوارزم، نیشابور، هرات، طالقانِ خراسان و سمنان نشان از آن دارد که در حملهٔ نخست شهرهای مختلف در مقابل حملهٔ مغول به شدت مقاومت کردند اما نفاق سران کشوری و لشکری با یکدیگر و نداشتن یک فرماندهٔ مدبر و فرار خوارزمشاه و بی‌انضباطی کار نگذاشت که این همه مدافعات به نتیجه‌ای قطعی منتج شود. کم شدن جمعیت، رکود کشاورزی، به اسارت گرفتن و فرستادن صنعتگران ایرانی به مغولستان و فرار مغزها از عواقب این حمله به شمار می‌آید