کتاب تاریخ اجتماعی و اداری قاجار اثر عبدالله مستوفی
کتاب شرح زندگانی من عبدالله مستوفی
کتاب شرح زندگانی من ؛ تاریخ اجتماعی و اداری قاجار تالیف عبدالله مستوفی
شرح دادن از زندگى اجتماعى مردم ایران به خصوص تهران در روزگار قاجاریان و اوایل دوره پهلوى (رضا خان میر پنج) است که در قالب زندگینامه خودنوشته عرضه میشود. نویسنده مردى ادارى و خدمتگزار دولت و ملت (دیوانى) بود که در ١٢٩۴ ش زاده شد و در ١٣٢٩ درگذشت. ساختار: این کتاب که به حق، «تاریخ اجتماعى دوران قاجار» نیز نام گرفته است، نثرى شیرین و ساده دارد و نویسنده در آن با دیدى تیزبینانه به شرح آیینها و سنتها و ویژگیهاى شخصى خویش میپردازد و از رویدادهاى همروزگارش نیز به همین سبک سخن مى گوید. شرح زندگانى من، از «بى طرفى» فراوان و طنزى شیرین به ویژه در باره خاستگاه و تولد نویسنده و اوضاع خانواده و مادرش برخوردار و از مثَلها و کنایات برساخته نویسنده پُر است. روایتهاى داستانى این کتاب که به قصه بلند خوشخوانى مى مانند، گاه موجب خنده مى شوند و گاهى دلسوزى براى وطن. داستان زندگانى من، از شیرینى و تلخى و گزارش ستمگرى هاى دودمان قاجار در ایران پر است. روایت مستوفى از تاریخ اجتماعى دوره قاجار، بیش از اینکه روایتى شخصى در باره خودش باشد، از احوال و اوضاع ملک و مملکت آن عصر گزارش مى دهد. نثر وى در این کتاب، همان نثر دوره قاجار و پهلوى است، اما مخاطب امروز نیز آن را شیرین و روان مى یابد و و با خواندنش با واژگان تازه اى آشنا مى شود. نویسنده مى کوشد که در روایتهایش سوگیرى نکند و بى گمان، تلاشهاى او را در این باره نمى توان بى ثمر دانست.