کتاب گیلان نوشته ه. ل. رابینو
ولايات دارالمرز ايران درباره گيلان پيش از اسلام ، جز اشارات كوتاه و پراكنده كه روميان و يونانيان در آثار خود آوردند ، نوشته چشم گيري تاكنون بدست نيامده است . شايد روزي يافته هاي باستان شناسي خطوط محو شده تاريخ گذشته اين سرزمين را خوانا گرداند و جبران كمبود مطالب رابنمايد . زير خاكيهاي باستان شناسي در تالش ، رودبار واملش نمونه هاي برجسته اي هستند كه اين اميد را زنده نگهميدارند . تاريخ گيلان در آغاز اسلام و دوره هاي اوليه پس از آن اگر چه نسبتاً بهتر و بيشتر به ما رسيده ولي با اينهمه محدود است . سفرنامه هاي جهانگردان ، نوشته هاي جغرافي نويسان و دانشمندان و نمايندگان سياسي كشوهاي ديگر در اين زمينه اگر چه به پاي آثارنويسندگان ايراني نمي رسد ولي از جمله منابعي هستند كه ميتوانند با رعايت احتياط مورداستفاده قرار گيرند .