کتاب درآمدی بر انسان شدن نوشته کارل راجرز
ديدگاه يك درمانگر از رواندرماني کارل راجرز از مشهورترین روانشناسان مکتب انسانگرا بود که عمر هشتاد و پنجسالهاش، از ۸ ژانویه ۱۹۰۲ تا ۴ فوریه ۱۹۸۷ را در بر گرفت. اگر در فلسفه جدید غرب معتقد به سه رویکرد اصلی (فلسفه قاره، پوزیتیویسم و پراگماتیسم) باشیم، که ازقضا به لحاظ جغرافیایی نیز سه حوزه متفاوت (اروپای مرکزی، اسکاندیناوی و امریکای شمالی) را در بر میگیرند، خواهیم دید که این سه رویکرد، خود را در حوزههای دیگری چون روانشناسی هم بازنمایی خواهند کرد. روانشناسی در اروپای مرکزی از همان نخستین سالهای قرن بیستم رنگی از روانکاوی اعماق روان آدمی میگیرد که بهویژه در مکتب فروید و یونگ و سپس لاکان متمرکز میشود؛ و از همان آغاز قرن بیست در امریکا، دقیقا موازی با رویکردهای فلسفی عملگرا و مصلحتگرای پراگماتیستی ویلیام جیمز و جان دیویی، خود را بهصورت دو مکتب روانشناسی رفتارگرا و روانشناسی انسانگرا در آرای روانشناسانی چون جان واتسون و کارل راجرز نمود میبخشد. اگر فلسفه قاره (مثلا در شاخه ایدهآلیستی و سپس اگزیستانسیالیستیاش) دیدگاههای کلان را عموما فارغ از تجربههای روزمره مد نظر دارد و در پی پاسخ دادن به پرسشهایی کلان چون غایت تاریخ و هدف نهایی از وجود انسان است، روانکاوی که اتفاقا در همین کشورهای مهد فلسفه قاره آغاز میشود (آلمان و اتریش و فرانسه) نیز، لایههای زیرین روان آدمی را میکاود و در جستوجوی شاخصههای واقعیتی فراگیر است که آن را با همه اختلاف در تعریف و حدود، «ناخودآگاهی» مینامد. از سوی دیگر، فلسفه پراگماتیستی (پراگماتیسم ماخوذ از لفظی یونانی (pragma) به معنای «عمل» است) امریکایی مصلحت و عمل را بر ذهنیات مقدم میشمارد و حقیقت را کیفیتی تعریف میکند که از نظر انسان خوب باشد؛ نهاینکه فارغ از باورهای انسانی بر او سیطره داشته باشد و مستقل از وجود انسان بتواند وجود داشته باشد. اینچنین تاکیدی بر انسان، و ضرورت کارآمدی باوری برای او تا آن باور بتواند حقیقت قلمداد شود، در روانشناسی امریکایی نیز نتایج خاص خود را بهجا میگذارد و تبدیل به نظریات رفتارگرایی (Behaviorism) و انسانگرایی (Humanism) میشود. بنیانگذار رفتارگرایی، جان واتسون امریکایی بود. روانشناسی انسانگرا، نزدیک به نیمقرن پس از روانشانسی رفتارگرا، و بهعنوان نیروی سومی پس از رفتارگرایی و روانکاوی معرفی شد. کارل راجرز، یکی از بزرگترین روانشناسان مکتب انسانگراست.