کتاب مثنوی و مردم از اول زمان سرایش در بین عامة مردم محبوبیت و مقبولیت خاصی داشته است. پایه واساس مثنوی بر قصه استوار است و مولوی دربارة قصه صاحب دیدگاه خاصی است. درواقع ، قصه نزد مولوی همانند ابزاری است که با آن به ترویج دیدگاه های خود می پردازد. ازاین رو ، توجه به پیام و مضمون قصه برای او اهمیت خاصی دارد. داستان های مثنوی به دو صورت نثر و شعر در ادبیات شفاهی ایران نقل می‌شود. کتاب حاضر در دو بخش دربرگیرندة روایت های شفاهی بیش از پنجاه قصه از مثنوی است که در میان مردم ایران رایج‌اند. ترتیب و توالی این روایت ها منطبق با دفترهای شش گانة مثنوی است. در بخش اول قصه هایی آمده که مولوی شرح کاملی از آن ها بیان کرده است. این بخش با روایت «مرد بقال و طوطی» شروع می شود و با روایت شفاهی «دژ هوش رُبا یا قلعة ذات الصور» که در میان مردم با عنوان «گل صنوبر چه کرد؟» معروف است خاتمه می یابد. بخش دوم شامل تمثیل ها و قصه هایی است که در مثنوی بن‌مایة آن ها با یکی ، دو بیت آمده است. همچنین ، در این اثر ، با استفاده از کتاب معتبر تیپ‌شناسی قصه‌های عامیانۀ جهان ، کد بین‌المللی هر قصه تعیین شده و حسب مورد به روایت شفاهی آن در کشورهای دیگر اشاره شده است.