کتاب سفرنامه لرستان و خوزستان اثر کلمنت اوگاستس دوبد
در این کتاب قرن نوزدهم از دید ورود سیاحان اروپایی به ایران همانگونه که قابل مقایسه با عهد صفویه است،در این قرن بنا به ملاحظاتی اروپائیان از نو متوجه ایران شده و در سایه این توجه،هیاتها و افراد متعددی را با انگیزههای متفاوت به ایران اعزام داشتند. ازجمله مناطقی که در این دوره بیشتر مورد توجه سیاحان واقع شد،منطقهء جنوب و جنوب غرب ایران بود. این منطقهء باستانی که یادآور امپراطوریهای بزرگ ایلامی، هخامنشی و ساسانی است،آنقدر جاذبههای تاریخی و ملاحظات سیاسی-اقتصادی داشت که بتواند برای مدتی طولانی این اروپائیان را به شناسائی خود سرگرم سازد. باید از یک سیاح روسی به نام بارون کلمنت دوبد یاد کرد که بنا به دلایلی د توانسته جایگاه رفیعی را در این میان به خود اختصاص دهد. او که در محدودهء زمانی قتل گریبایدوف در سمت نایب اولی سفارت روسیه در تهران مشغول انجام وظیفه بود،اولین سیاح روسی است که از منطقهء جنوب و جنوب غربی ایران دیده نموده است.البته اینکه او مأمور سیاسی دولت متبوعش به شمار میرفته،ربطی به سفر وی نداشته و چنانچه خود وی نیز صریحا بیان کرده، سفرش با انگیزهء شخصی و ظاهرا تحت تاثیر یادداشتهای راولینسن انجام پذیرفته است بارون دو بد در اوایل سلطنت محمد شاه از مسیر تهران، قم، کاشان، اصفهان و شیراز به کازرون سفر می کند، و وقایع این بخش را به اجمال شرح می دهد. آن گاه به خطه لرستان بزرگ پا می گذارد و مسیر دوگنبدان بهبهان و مالمیر را طی می کند و حوادث سفر خود را درباره طایفه های ممسنی، بویر احمد، جاوی، کهکیلویه، بختیاری و...به تفصیل بازگو می نماید. سپس شوشتر و دزفول و شوش را می بیند، آن گاه به قول خود وارد سرزمین نامکشوف لرستان کوچک می شود، از جایدر و کوهدشت به شهر خرم آباد و بروجرد می آید و پس از اقامت و توصیف آن ها و شرح طوایف پیشکوه و پشتکوه از مسیر اراک و قم به تهران باز می گردد و بخشی از تاریخ این مناطق را بر ما روشن می سازد.