نقد آثار صادق هدایت

کتاب نقد آثار صادق هدایت اثر عبدالعلی دستغیب

در این کتب امده که صادق کودکی زیبا، خوبروی، شیرین و به دلیل ظرافت و زیبایی و داشتن موهای طلایی و چشمان آبی محبوبیت خاصی در بین همۀ افراد خانواده داشت. به گفتۀ محمود هدایت، برادر صادق، او در همۀ دورۀ کودکی مایۀ سرگرمی بزرگ و کوچک خانواده بود. صادق هدایت سال­های تحصیل را در تهران گذراند. او را در شش سالگی به مدرسۀ علمیه سپردند. تحصیلات ابتدایی را در مدرسۀ علمیه آموخت و پس از آن به دارالفنون که دبیرستان مهم تهران بود رفت و تا سال سوم آنجا درس خواند. «بعد راهی مدرسۀ سن­لویی شد تا زبان فرانسه یاد بگیرد. در سال سوم سن­لویی بود که زبان فرانسه­اش به نحو شگفت­انگیزی پیشرفت کرد و چیزی نگذشت که باب مکاتبه را با کتابخانه­های مهم پاریس باز کرد و با هزینه­های گزاف ماهی دو سه جلد از کتاب­های مربوط به علوم سرائر را به دست می­آورد و در گوشه­ایی آن را می­خواند. ...«هدایت به گفتۀ دوستانش خوش برخورد، بزرگوار و مهربان بود و خود را دیر می­توانست در دل دیگران جا کند. قامت متوسط، اندام باریک، حالت خونسرد، قیافۀ تودار ظاهر لاابالی داشت. عینک می­زد و همیشه سیگاری لای انگشتانش دیده می­شد در سال­های 1320 به بعد با روشن­تر شدن افق هنری و ادبی، هدایت از لاک تنهایی خود بدر آمد و به فعالیت­های سیاسی اجتماعی دست زد؛ ولی وابسته به هیچ یک از گروه­های سیاسی آن روزگار نشد. وی باکوشندگان راه آزادی و هنرمندان پیشرو همدلی و همراهی می­کرد. داستان­های سگ ولگرد، حاجی آقا، فردا و توپ مروارید که واقعیت­های اجتماعی را منعکس می­کند و هدایت مستقیم و نامستقیم از سیمای زشت­کاران پرده برمی­گیرد، فرآوردۀ همین دوران است یکی از مباحث مطروحه در مورد ابعاد فکری هدایت مسئلۀ پوچ­گرایی است. عده­ای معتقدند این نویسنده زندگی انسان را بی­معنا و پوچ می­داند و عده­ای نظر دیگری دارند. پوچگرایی و وجود یاس فلسفی در هدایت وجود نداشت و تنها مرگ اندیشی یکی از بنیادهای اندیشۀ هدایت است، همان اندیشه به مرگ که در شعرهای فردوسی، خیام، مولوی و حافظ نیز دیده می­شود. پس شگفتا که ما آنها را پوچگرا نمی­خوانیم و فقط هدایت را سرزنش می­کنیم...