سعی براین داریم در این مطلب راجع به احمد آرام و آثار ایشان اعم از تالیف و ترجمه به اختصار بپردازیک اگرچه ایشان را طی 95 سال عمر آثار بسیار است و راجع به تدوینهای ایشان و زحمت های بی دریغ ایشان می بایست کتابها نوشت اما باز هم به اختصار دو خطی خالی از لطف نیست
اَحمَد آرام متولد فروردین هزار و دویست و هشتاد و سه در شهر تهران و در چهارده فروردین سال هزار و سیصد و هفتاد و هفت در امریکا در گذشت ایشان مترجمی توانا و نویسندهٔ حرفه ای بود که در تدوین دایرةالمعارف فارسی مشارکت داشتهاست.
احمد آرام در محله آب منگل تهران متولد شد. پس از پایان تحصیلات متوسطه از دارالفنون، در سال ۱۳۰۴ به تدریس فیزیک و شیمی پرداخت. او متوجه شد که درسهای تجربی بصورت نظری و بدون فعالیت آزمایشگاهی تدریس میشود. ایشان به ابتکار جدیدی دست زد و کتابی با عنوان هدیه سال نو «مجموعه تجربیات فیزیکی و شیمیایی» منتشر کرد. «هدیه سال نو» نخستین کتاب آموزشی در کارهای آزمایشگاهی شامل آزمایشهای فیزیک و شیمی است که استاد احمد آرام آن را در بهمن سال ۱۳۰۴ تألیف کردهاست. احمد آرام سپس به رشته حقوق روی آورد ولی پس از چندی آن را رها کرد و به پزشکی تمایل یافت، ولی این یک نیز چندان پایبندش نکرد و سال آخر پزشکی، آنرا نیز رها کرد و به فعالیتهای فرهنگی و ترجمه روی آورد. وی به همراه دکتر نصیری از بنیانگذاران تألیف کتابهای درسی در ایران است و مدتی به عنوان معاون وزیر آموزش و پرورش در دهه ۲۰ خورشیدی فعالیت داشتهاست.
احمد آرام یکی از نخستین مؤلفان کتابهای درسی و آموزشی بود که هم به تنهایی و هم با کمک دیگران کتابهای فیزیک و شیمی دبیرستان را تألیف کرد. علاقهای که به امیرکبیر داشت نام مجموعهای از کتابهای خود را به نام «مجموعه امیر» نامگذاری کرد. احمد آرام تا حدود سال ۱۳۳۰ نزدیک به چهل جلد کتاب درسی و آموزشی نوشت. احمد آرام یکی از پرکارترین مترجمین معاصر است که بیش از یکصد و چهل اثر از زبانهای انگلیسی فرانسه و عربی ترجمه کردهاست. وی در ترجمه کتابها، دقت میکرد تا معادلهای فارسی مناسب برای واژههای خارجی بیابد و از اصطلاحات و واژههای فرنگی استفاده نکند. خود وی در این باره میگوید: من در زمینه طب کتابی ترجمه کردهام که حدود ۱۲۰۰ صفحه دارد. در این کتاب سعی کردهام حتی یک کلمه فرنگی نیاورم. البته کار بسیار مشکلی است، ولی من این کار را انجام دادم. مرحوم احمد آرام روز ۱۴ فروردین سال ۱۳۷۷ در آمریکا درگذشت[۱] و طی مراسمی در روز ۲۲ فروردین و پس از انتقال به تهران تدفین شد. وی در سال ۱۳۸۲ به عنوان یکی از چهرههای ماندگار برگزیده شد.
آثار
وی بیش از ۲۰۰ اثر از زبانهای انگلیسی، فرانسه و عربی ترجمه کردهاست[نیازمند منبع]. برخی از آثار ترجمه ایشان شامل:
اثبات وجود خدا (نوشته جان کلوور مونسما)
سه حکیم مسلمان (نوشته حسین نصر)
علم و تمدن در اسلام (نوشته حسین نصر)
پیدایش و مرگ خورشید
تکامل فیزیک (تألیف آلبرت اینشتین)
تاریخ تمدن (جلد اول: مشرق زمین گاهواره تمدن) (نوشته ویل دورانت)
انتقال علوم یونانی بعالم اسلامی (تالیف دلیسی اولیوی)
تاریخ علم (تالیف جرج سارتن)
چگونه مسأله را حل کنیم؟ (اثری از جرج پولیا)
شش بال علم
متفکران اسلام (نوشته بارون کارا دو وو )
حدسها و ابطالها(نوشته کارل پوپر)
هگل و مبانی اندیشه معاصر (نوشته امیرمهدی بدیع)
یونانیان و بربرها (نوشته امیرمهدی بدیع)
هیئت
لغتهای قرآن
معلم نمونه
اندیشههای کلامی شیعه (نوشته مارتین مکدرموت)
الحیات(نوشته محمدرضا حکیمی)
فلسفه تربیت
علم و مردم
چگونه روحهای محکم و زنده بسازیم
حسابهای دیفرانسیل و انتگرال برای همه
آرام نامه
کتاب آرام نامه در سال ۱۳۶۱ توسط انجمن استادان زبان و ادبیات فارسی و به اهتمام دکتر مهدی تدوین شده و شامل خاطرات و گفتگوهایی با وی است.
دیدگاهها
یکی از مهمترین کتابهایی که احمد آرام ترجمه کرده، «علم به کجا می رود؟» اثر ماکس پلانک است که انیشتین هم مقدمه ای بر این کتاب نوشته است. این کتاب در فهرست بالا دیده نمی شود.
پیروز باشید
نادر پورباقر
خوراکخوان (آراساس) دیدگاههای این محتوا