معرفی کتاب ژن خودخواه اثر ریچارد داوکینز
کتاب ژن خودخواه با موضوعی علمی در حیطه زیست شناسی نوشته ریچارد داوکینز، نویسنده و زیست شناس فرگشتی برتانیایی به نگارش درآمده.
ریچارد داوکینز که از بزرگترین استادان دانشگاه آکسفورد در درک عمومی علم و عضو انجمن سلطنتی علوم و انجمن سلطنتی ادبیات بریتانیاست، با انتشار اولین کتابش، ژن خودخواه، خود را به جهان علم معرفی نمود و بعد از انتشار آن، جای خود را در بین عوام نیز پیدا کرد.
این کتاب پرفروش در دهه ۶۰ میلادی به یک کتاب پرفروش تبدیل شد و هم اکنون نیز با گذشت چهل سال از انتشارش، مخاطبان زیادی به خود جلب می کند. ژن خودخواه با زبانی ساده و همه فهم و عامه پسند به بیان آن می پردازد که ژن ها نقش اساسی در فرگشت و تکامل موجودات دارند و برخلاف نام کتاب، ژن ها عاملی برای بقا هستند و از این جهت به نظر خودخواه نمی آیند و نویسنده در باب انتخاب نام کتاب می نویسد:
بهترین راه برای توضیح این عنوان، مشخص کردنِ نقطه تاکید است. اگر روی خودخواه تاکید کنیم، به نظر می رسد درباره خودخواهی است درحالی که بیشتر کتاب درباره ایثارگریست. درست اینست که تاکید بر روی واژه ژن باشد، اجازه دهید دلیلش را بیان کنم. در داروینیسم کشمکش اصلی بر سر اینست که عملا کدام واحد در انتخاب طبیعی برگزیده می شود؛ آن کدام واحد است که در نتیجه انتخاب طبیعی باقی می ماند یا از بین می رود. آن واحد، کم و بیش طبق تعریف، خودخواه خواهد بود. ممکن است در سطوح دیگر ایثارگری ترجیح داده شود.
نویسنده با بهره گیری از انسان انگاری های متعدد در سطح ژن و همچنین موجود زنده، توانسته نوشته پرباری پدید آورد که با در نظر گرفتن هوش و استعداد و توانایی انتخاب برای ژن ها، کتابی ملموس برای خوانندگانش محیا می کند.
نویسنده برای شرح کتاب می نویسد:
نظریه ژن خودخواه نظریه داروین است که به زبانی دیگر شرح داده شده است. این نظریه درواقع پیامد منطقی باور نوداروینی است که به شکلی جدید بیان می شود. به جای آنکه بر موجود زنده تمرکز کند، از دید یک ژن به طبیعت نگاه می کند. نگرش متفاوت است نظریه همانست.
رابرت یورز از دانشگاه هاروارد در پیشگفتار چاپ اول کتاب، به خوبی به نحوه نگارش داکینز و همچنین شرح کتاب می پردازد:
داوکینز تک تک درونمایه های اصلی این نظریه اجتماعی جدید را (نظریه داروین) می پروراند. مفاهیم رفتار ایثارگرانه و خودخواهانه، نظریه خویشاوندی (از جمله روابط پدر و مادر_فرزند و تکامل حشرات اجتماعی، نظریه نسبت دو جنس، ایثارگری دوجانبه، تقلب و انتخاب طبیعی تفاوت های جنسی، با اعتماد به نفسی که حاصل تسلط بر نظریه زیربناییست. داکینز بادقت و شیوه قابل تحسینی از این کار جدید پرده برمی دارد. او با مطالعات وسیع در زیست شناسی، غنا و گیرایی کلامش را به خواننده می چشاند. داکینز همچنین با ظرافت تمام منطق استدلال هایش را شرح می دهد، طوری که خواننده با استفاده از آن منطق می تواند بحث را گسترش دهد ( و از خود داکینز پیش بیفتد).
خرید کتاب ژن خودخواه اینجا کلیک کن