کتاب سفرنامه دمورگان اثر ژان ژاک دمورگان ترجمه جهانگیر قائم مقامی
سفرنامه هایی که سیاحان و جهانگردان خارجی در مورد کشوری مینویسند ، در حقیقت بمنزله پرده های نقاشی از صحنه های مختلف زندگانی اجتماع آن کشور است و در آنها خوب و بد اجتماع و گاهی هم مختصات بعضی از افراد دیده می شود .
با آنکه این پرده ها نقش بی کم و کاست صحنه های زندگی جامعه آن کشور نیستند و بسبب افراض خصوصی با سیاسی در نتیجه اشتباهات و استنباطهای غلط مصوران میان آن تصویرها و حقیقت اختلافاتی موجود است ، باز مشاهده آنها و مطالعه اینگونه کتابها منافعی بسیار در بردارد که برای اصلاح یک اجتماع از آنها نمیتوان چشم پوشید زیرا همیشه آداب، رسوم، عرف ، عادات، اخلاق و آنچه که مربوط بیک جمعیت است در نظر افراد همان اجتماع از امور عادی و بسیار طبیعی مینماید و حال آنکه بسیاری از همان امور عادی و طبیعی بچشم افراد ملل دیگر جالب و غیر طبیعی جلوه می کند و از همانها است که جهانگردان در سیاحت نامه های خود بحث و گفنگو می کنند.
بنا بر این مطالعه اینگونه کتابها که در مورد ایران ما هم فراوان نوشته شده است ما را بسیاری از مفاخر و افتخارات و همچنین بتواق زشتیها ، انحرافات اخلاقی و بطلل و موجبات انحطامها و شکستهای ما آشنا می سازد و بعلاوه چون عده ای از این جهانگردان هم از کارشناسان و معلمان موضوعهای مختلف بوده اند نوشته های ایشان برای تحقیق دره شون مختلف زندگی و اجتماعی نیز بسیار سودمند خواهد بود.
با این جهات اینک که در فرهنگ و مطبوعات ما جنبشی مصور پدید آمده و فرهنگ ما احتیاج فراوانی بآثار و تحقیقات خارجی ها دارد و باید ناگزیر آنها را بزبان فارسی ترجمه کرد ، ترجمه سفر نامه های جهانگردانی هم که بایران ما سفر کرده اند و کتابهای خارجیهایی که زمانی در ایران اقامت داشته اند نیز از واجبات است و با اندیشه اینکه در قسمت مطبوعات و فرهنگ از این کار فرمتری هم داریم نباید از ترجمه این قبیل کتب چشم پوشید بلکه اینکار خود در شمار همان کارهای فرمتره است.
زیرا تحلیل و تخصصی درباره هر امر فرمتری مستارم بودن مدارك مراجع مختلف و متعد دوست و سفرنامه ها بر خود مرجع و مدد کی میتواند بود خاصه که در یک سفر نامه از بسیاری از مطالب و امور مربوط بیت جامعه محبت میشود و حال آنكه در يك كتاب مخصوص بالموضوع مثلا يك كتاب علمی با تحقیقات مربوط بمنابع اقتصادی فقط از همان لو مو منابع اقتصادی گفتگو می کنند و کمتر ممکن استداریان کتاب کشاورزی و تجاری از فرق مختلف مذهیای کشور با زبانها واهجه های معمول در آن مملکت یا از لباس و خوراک و مسکن دیگر مسائل مربوط بيك اجتماع گفتگوئی شود.
با این جهان وقتی آقای طهوری مدیر کتابار و تی طهوری و ناشر این کتاب تصمیم خود را در باب انتشار سفرنامه های سیاحان و جهانگردانی که بایران آمده اند بانگارنده در میان گذاشتند با شوق و رغبت تمام پیشنهاد ایشان را خبرفتم و اینک نخستین نشریه از این سلسله انتشارات باسم سفر نامه دمورگان ilagan ساله در دسترس خوانندگان قرار میگیرد و امید است که آقایان مترجمان دیگر هم در این زمینه همنی فرمایند تا شمارهای دیگر این سلسله نیز بی وقفه و تعطیل متوالیا انتشار باید .
خرید کتاب سفرنامه دمورگان
اینک پیش از آنکه بتوضیحاتی در باره کتاب حاضر بپردازیم بی فایده نیست فهرستی از سفرنامه های سیاحان و جهانگردانی که در مورد ایران نوشته و تاکنون بزبان فارسی ترجمه و چاپ شده است منتشر کنیم - ایران و ایرانیان تالیف مستر بنجامین نخستین سفیر آمریکا شد ایران ترجمه بندی کردبچه در باد برقی روزنامه اطلاعات ۲ ایران نو تألیف ال بي مالول ساتون ترجمه علی جواهر کلام چناب طهران سال ۱۳۹۵ شمسی بسوق اصفیان تألیف پراوتی چاپ اصفیان جهانگردی در ایران تألیف ارد کردن ترجمه های جواهر کلام سال ۱۳۲۲ لممسی تهران ه جهانگرد شمار کوو او تألیفش ویکتور ترجمهم، عباسی سال ۱۳۳۷ شمسی تهران حکومت تزار و محمد علی میرزا تأليف ناي ما مونتون ترجمه شرف الدین میرزا قهرمانی سال ۱۳۰۹ شمسی تهران .
دور کتاب نادر شاه تألیف میرزاعبدالکریم ترجمه از فرانسه توسط محمود هدایت سال ۱۳۲۲ شمسی تیران این کتاب از روی نسخه اصل یعنی از زبان فرانسوی بفارسی ترجمه شده و نام آن از شوش نالو دره حوادتی که راديك كاروان حامل میقات میان شول د دربار و نداده است . بوده و مترجم برای مرد فایده ترجمه در فصل از کتاب دیگر همین نویسنده را که آن دو فصل نیز در زمینه مطالب سفرنامه حاضر می بود بر این کتاب افزوده است و آن دو فصل یکی مقدمات کاره و دیگری مزیدگی در ایران است. بیر حال این کتاب کوچان با وجود قلت صادرات ، حاوی مطالب بسیار مربوط با وضاع اجتماعی و دولتی پنجاه سال پیش ایران ماست و در ضمن مطالعه آن خوانندگان میبینند بعضی از هموطنان ما که باقتضای شغل و کارشان با بیگانگان ارتباط و تماس داشته اند چه زشتی هایی از خود نشان داده اند که ملالت قضاوت خارجی ها در باره مانده و ایشان آن صفات و اعمال را یکجا حساب نژاد ایرانی گذاشته اند.
با مطالعه این کتاب طرز رفتار بیگانگان با افراد ایرانی نیز آگاه می توان شد که وقتی پای مصالحشان میان می آید حتی یک فرددانشمند و فرهنگی آنها هم از ایراد هیچگونه توهین و دشنام خودداری نمیکند. همچنین از خلال دفعات اندکی همین سفرنامه می توان دریافت که حکومت مرکزی وقت چگونه از اوضاع بك ناحیه پراهمیت و پهناور قلمرو حکمرانی خود، یکای بیخبر او غافل بوده ووضع برا ر آشوب وملوك الطوایفی چطور در کشورها حکمفرم الی داشته است.
و بعاروه مطالب دیگری هم از مطالعه این مجموعه کوچان معلوم میگردد که باید در ضمن خواندن آن دریافت در خصوص تصاویر کتاب هم لازم است بگوئیم که بچر پنج تصویر بقیه تصاویر این کتاب صوماً بقلم بو ندو Boats نقاشی خوش ذاق فرانسوی است که خود همیشه با هیات علمی دمورگان همراه بوده و پنج تصویر دیگر آن کار آرشینگ م . ل ای به Phel 1 4 است که وی نیز پنج شش سال بعد از این تاریخ جزعیات حفاری در شوش کار میکرده و کتابی هم باسم «کاخ داریوش اول در شوش منتشر نموده است و این تصاویر از کتاب او گرفته شده است و مترجم در انتخاب آنها این شرط را در نظر داشته است که گذشت چند سال زمان در وضع موضوعهای تصاویر تغییری حاصل نکرده باشد مثل تصویر مقبرة دانيال و تصاویره جوانان در مولی ، و امر کار وصله ها» که با آنکه چند سال بعد از سفر د مور همان نییه شده اند. ولی وضع آنها نسبت بزمان دمورگان تفاوتی نکرده است.