در کتاب زندگانی تحلیلی پیشوایان ما تاريخ دانان،زندگينامه امامان(ع)را از دو نظرگاه بررسى كردهاند: نظرگاه نخست پيشوايان يا امامان اهل بيت(ع)را در فهرست رهبران سياسى به شمارآوردهاند.يعنى در شمار رهبرانى كه سياست را براى خويشتن حرفه و شغلىدانسته تا مطالب و مطامع شخصى و حزبى و قومى خود را صورت تحقق بخشند. اين تاريخ دانان رسالتى را كه زندگانى پيشوايان(ع)بر آن استوار بوده استناديده مىگيرند.از اين روى،اين دسته از مورخان عادت كردهاند كهفعاليتهاى اجتماعى و سياسى و فكرى پيشوايان را كه با توانائى،مسئوليتسنگين آن را خود انجام دادهاند و مطالعه حالات متفاوت هر يك از حيث توانائىو علو همت و ضعف و قوت يا صفات ديگر كه شخصيت هر پيشوائى منوط به آناست،با ديگر رهبران سياسى ملتها در يك تراز قرار داده و در يك سطحمطالعه كنند. بطور مثال،در مورد امام على(ع)مىگويند:«فرازهاى رهبرى سياسى يعنىدور انديشى و بينش سياسى و تجربه را فاقد بوده است (1) .اما معاويه از نظرآنان«از تجربه و زيركى سياسى و دور انديشى،سهمى وافر داشته است. اينان موضع امام حسن را نسبت به معاويه و صلح بين آنان را از نشانههاىناتوانى شخصيت او يا نداشتن تجربه را از مسائل مهم زندگانى او مىدانند