نویسنده در کتاب فرقه های اسلامی در سرزمین شام به بررسی حیات فکری در سرزمین شام، از صدر اسلام تا نیمه قرن دوم مبادرت ورزیده؛ چرا که فعالیت فکری شامیان بعد از فتح این سرزمین آغاز و تا دوران حاکمیت امویان ادامه می‌یابد و دامنه آن تا حکومت عباسیان کشیده می‌شود. نویسنده سعی کرده تا آراء و عقائد مذهبی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی هر یک از این فرق را روشن سازد، ریشه‌ها و خاستگاه‌های آنان را نشان دهد و برای وصول به این هدف، در اخبار مربوط به این فِرَق تتب�'ع کرده است. فصل اول به فرقه قدری�'ه اختصاص دارد، در این فصل از ایجاد فرقه قدری�'ه، منشأ آراء و عقائد این فرقه، نظریات رهبر آن غیلان دمشقی و نیز از موضع گیری‌ها و مخالفت‌های قدری�'ه در برابر امویان و بالعکس گفت‌وگو می‌شود. در فصل دوم از فرقه جبری�'ه و جعد بن درهم، رئیس این فرقه در شام، مذهب و آرای او، مخالفت مرجثه جبری�'ه با امویان و مبارزه امویان با این فرقه بحث شده است. فصل سوم، اختصاص به آن دسته از صحابه، تابعین و امویانی دارد که در سلک عب�'اد و زه�'اد بوده‌اند و در شام حیات و معیشت داشته‌اند و نهایتاً فصل چهارم مربوط به امویان است که در این فصل از نظریه آنان درباره خلافت و ولایت‌عهدی به تفصیل بحث می‌شود و از علل و بوجود آمدن این دو نظریه، به ویژه نظریه ولایت‌عهدی و چگونگی رواج آن سخن به میان می‌آید و در ادامه مؤلف به بحث از سیاست‌ها و خط مشی‌های خلفای اموی از معاویه بن ابی سفیان تا هشام به طور خاص و خلفای پس از او به طور عام را مدنظر قرار داده است. مؤلف بعد از بررسی فِرَق اسلامی در سرزمین شام در عصر اموی به این نتیجه رسیده که شالوده نهضت فکری در شام، در ظلال فرهنگ اسلامی ـ عربی و اوضاع سیاسی صدر اسلام و عصر بنی‌امیه ریخته شد، در عین حال این نهضت تا حد�'ی از بینش‌های مذهبی و فکری ادیان آسمانی و دیگران نیز تأثیر پذیرفت.