در كتاب نظریه تفسیر متن چهار فصل به نظريه تفسير و مسائل آن، هستي شناسي معنا، معرفت شناسي معنا و اخلاقيات معنا و الزامات تفسيري متن وحياني پرداخته است. تمدن و فرهنگ اسلامي به صورت بارز و آشكاري متن محور است و تفيسر عالمان مسلمان از قرآن و روايات، شالوده ي اصلي معرفت ديني ، منش و اخلاق اسلامي و شبكه روابط اجتماعي مسلمانان را سامان مي دهد و شاخه هاي مختلف علوم اسلامي تحت تأثير عميق فهم و تفسير متن وحياني و منابع نقلي و روايي قراردارد. از سوي ديگر، از دهه هاي نخست قرن بيستم ميلادي به اين سو، شاهد بروز و ظهور ديدگاه ها و نظريه هايي در باره ي زبان، فهم و تفسير و سازوكار حصول فهم هستيم كه در تقابل جدي با تقلي هاي مرسوم و مقبول در نزد عالمان مسلمان از اين امور قرار مي گيرند. تقابل و چالش مزبور، طبعاً ترديدها، پرسش ها و شبهاتي را درباره ي اعتبار و حقانيت اين رويكرد تفسيري رايج و متداول در پي دارد و ضرورت تبويب و تنقيح نظريه اي جامع درباره ي مباحث بنيادين فهم و تفسير متن را پيش روي عالمان مسلمان مي نهد. كتاب حاضر در كنار تأمين هدف يادشده و پرداختي به اهم چالش هاي معاصر در حوزه تفسير متن، برآن است كه بانگاه دانش محور افق و فضاي جديدي در قلمرو تأملات تفسير بگشايد به گونه اي كه در كنار مقولاتي نظير روش هاي تفسيري، اصول و قواعد تفسير، مناهج تفسيري، عرصه اي تحت عنوان نظريه تفسيري محل توجه محققان حوزه تفسير متن قرار گيرد.